Nguyên nhân khiến đồng hồ đo lưu lượng siêu âm bị lỗi và giải pháp khắc phục hiệu quả

Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện những nguyên nhân khiến đồng hồ đo lưu lượng siêu âm bị lỗi, cùng cách khắc phục và phòng tránh để đảm bảo thiết bị luôn hoạt động chính xác, ổn định và bền bỉ theo thời gian.

Đồng hồ đo lưu lượng siêu âm là thiết bị tiên tiến, hoạt động dựa trên nguyên lý truyền sóng siêu âm để đo vận tốc dòng chảy, mang lại độ chính xác cao và khả năng vận hành ổn định. Tuy nhiên, giống như bất kỳ thiết bị công nghiệp nào, nếu không được lắp đặt, vận hành hoặc bảo trì đúng cách, đồng hồ siêu âm vẫn có thể gặp phải các lỗi làm ảnh hưởng đến kết quả đo hoặc khiến hệ thống hoạt động kém hiệu quả.

Nguyên nhân khiến đồng hồ đo lưu lượng siêu âm bị lỗi

Mặc dù có độ chính xác cao, đồng hồ đo lưu lượng siêu âm vẫn có thể gặp lỗi trong quá trình sử dụng nếu lắp đặt hoặc vận hành không đúng cách. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến:

• Lắp đặt sai vị trí hoặc hướng dòng chảy: Khi thiết bị đặt quá gần co, cút, van hoặc ngược hướng dòng chảy, tín hiệu siêu âm bị nhiễu, dẫn đến sai số lớn.
• Chất lượng dòng chảy kém: Dòng chảy chứa bọt khí, cặn, tạp chất hoặc thay đổi nhiệt độ, áp suất khiến sóng siêu âm bị tán xạ, ảnh hưởng đến kết quả đo.
• Cảm biến tiếp xúc kém: Ở loại clamp-on, nếu lớp gel dẫn sóng khô hoặc bề mặt ống không sạch, tín hiệu sẽ yếu hoặc mất hoàn toàn.
• Môi trường hoạt động không ổn định: Nhiệt độ cao, rung động mạnh, nhiễu điện từ hoặc độ ẩm lớn đều có thể làm sai lệch tín hiệu đo.
• Thiếu hiệu chuẩn định kỳ: Thiết bị không được kiểm định, hiệu chuẩn đúng thời gian sẽ dẫn đến sai số tăng dần theo thời gian.
• Ống dẫn không phù hợp: Ống bị gỉ, dày hoặc bằng vật liệu hấp thụ sóng làm suy giảm tín hiệu siêu âm.
• Cấu hình sai thông số: Nhập sai đường kính ống, tốc độ âm thanh hoặc loại chất lỏng khiến thiết bị hiển thị giá trị không chính xác.

Những lỗi thường gặp và cách khắc phục hiệu quả

Lỗi không hiển thị hoặc mất tín hiệu

Dấu hiệu: Màn hình không hiển thị giá trị lưu lượng, tín hiệu đầu ra không có hoặc chập chờn.

Nguyên nhân:

• Cảm biến siêu âm chưa gắn chặt với ống, dẫn đến mất tiếp xúc.
• Dây tín hiệu lỏng, đứt hoặc kết nối sai cực.
• Bộ xử lý (transmitter) mất nguồn hoặc hỏng mạch điện.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra nguồn điện, dây dẫn và đầu nối tín hiệu.
• Đảm bảo cảm biến được lắp chặt và đúng vị trí trên thành ống.
• Nếu tín hiệu vẫn không khôi phục, thử thay bộ xử lý hoặc cảm biến để xác định nguyên nhân cụ thể.

Lỗi sai số đo lớn

Dấu hiệu: Kết quả đo không ổn định, chênh lệch lớn so với thực tế hoặc đồng hồ chuẩn.

Nguyên nhân:

• Độ dài đoạn ống thẳng trước – sau điểm đo không đủ.
• Có cặn, bọt khí hoặc tạp chất làm sai lệch tín hiệu.
• Thiết bị chưa được hiệu chuẩn (calibration) định kỳ.

Cách khắc phục:

• Đảm bảo khoảng cách lắp đặt đủ tiêu chuẩn: tối thiểu 10D trước – 5D sau (với D là đường kính ống).
• Làm sạch ống và loại bỏ bọt khí trong dòng chảy.
• Thực hiện hiệu chuẩn định kỳ theo khuyến nghị của nhà sản xuất.

Lỗi tín hiệu yếu hoặc không ổn định

Dấu hiệu: Tín hiệu sóng siêu âm yếu, mất kết nối giữa hai cảm biến hoặc dao động liên tục.

Nguyên nhân:

• Lớp keo tiếp xúc (couplant) giữa cảm biến và ống bị khô hoặc không đủ.
• Vật liệu ống dẫn không phù hợp (ống composite, có lớp cách nhiệt).
• Có quá nhiều rung động cơ học xung quanh khu vực lắp đặt.

Cách khắc phục:

• Bôi lại keo dẫn sóng siêu âm chuyên dụng.
• Chọn vị trí ống kim loại hoặc nhựa có độ dày phù hợp để gắn cảm biến.
• Hạn chế rung động bằng cách cố định chắc chắn giá đỡ cảm biến và dây dẫn.

Lỗi do nguồn điện hoặc nhiễu tín hiệu

Dấu hiệu: Giá trị đo thay đổi bất thường khi các thiết bị điện khác hoạt động gần đó.

Nguyên nhân:

• Nhiễu điện từ (EMI) từ động cơ, biến tần hoặc hệ thống công suất cao.
• Nối đất không đúng kỹ thuật.

Cách khắc phục:

• Sử dụng cáp tín hiệu chống nhiễu (shielded cable).
• Đảm bảo hệ thống được nối đất đúng tiêu chuẩn.
• Cách ly đường dây nguồn đồng hồ khỏi các thiết bị gây nhiễu điện.

Lỗi do môi trường vận hành khắc nghiệt

Dấu hiệu: Thiết bị hoạt động không ổn định trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm hoặc áp suất cao.

Nguyên nhân:

• Không tuân thủ dải nhiệt độ/áp suất cho phép.
• Cảm biến bị ẩm hoặc nước xâm nhập.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra và đảm bảo thiết bị nằm trong dải thông số kỹ thuật của nhà sản xuất.
• Sử dụng hộp bảo vệ chống nước (IP67 trở lên) hoặc mái che ngoài trời.

Mẹo sử dụng đồng hồ đo lưu lượng siêu âm bền bỉ, chính xác hơn

• Lắp đặt đồng hồ siêu âm đúng hướng dòng chảy và đủ chiều dài ống thẳng.
• Hiệu chuẩn định kỳ 12–24 tháng/lần để đảm bảo sai số trong giới hạn cho phép.
• Vệ sinh cảm biến và bề mặt ống thường xuyên, đặc biệt trong môi trường có bụi bẩn hoặc nước thải.
• Ghi nhận dữ liệu và theo dõi xu hướng sai số, từ đó phát hiện sớm bất thường.
• Sử dụng thiết bị chính hãng, có chứng nhận kiểm định rõ ràng.

Kết luận

Việc hiểu rõ các lỗi thường gặp khi sử dụng đồng hồ đo lưu lượng siêu âm giúp người vận hành chủ động hơn trong việc bảo trì, khắc phục sự cố và đảm bảo độ chính xác lâu dài của thiết bị.

Hầu hết các lỗi đều bắt nguồn từ lắp đặt sai kỹ thuật, môi trường hoạt động không phù hợp hoặc thiếu hiệu chuẩn định kỳ – những vấn đề hoàn toàn có thể phòng tránh nếu tuân thủ đúng quy trình.

Đọc thêm: Lợi ích của đồng hồ đo lưu lượng siêu âm trong công nghiệp