Nhìn nhận lại vấn đề

Đồng hồ đo lưu lượng điện từ (Electromagnetic Flow Meter) là thiết bị đo lưu lượng chất lỏng hiện đại, hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Thiết bị có độ chính xác cao, ổn định và được ứng dụng rộng rãi trong nước sạch, nước thải, hóa chất và các ngành công nghiệp đòi hỏi tính chính xác cao.

Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, nhiều người gặp tình trạng đồng hồ đo lưu lượng điện từ không hoạt động, đứng số, không hiển thị hoặc hiển thị sai. Hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục là yếu tố quan trọng để vận hành hệ thống trơn tru, giảm thiểu gián đoạn và tiết kiệm chi phí sửa chữa.

Dấu hiệu đồng hồ điện từ ngừng hoạt động

Màn hình hiển thị mất nguồn hoặc không sáng

Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy đồng hồ đo lưu lượng điện từ không còn hoạt động là màn hình hiển thị không sáng hoặc không nhận nguồn. Ở các dòng dùng pin, tình trạng này xuất hiện khi pin cạn, bo mạch nguồn bị lỗi hoặc dây cấp nguồn bị đứt. Đối với các model dùng điện, việc mất tín hiệu nguồn có thể liên quan đến hỏng adapter, kết nối lỏng hoặc chập cháy nhẹ bên trong bộ điều khiển.

Lưu lượng hiển thị bằng 0 dù đường ống đang có dòng chảy

Khi đường ống vẫn có nước hoặc chất lỏng chảy bình thường nhưng đồng hồ không hiển thị lưu lượng, đây là dấu hiệu thiết bị đã ngừng nhận tín hiệu từ cảm biến điện từ. Nguyên nhân có thể do cuộn dây kích từ bị hỏng, cảm biến điện cực bị bám bẩn hoặc bộ xử lý tín hiệu không phân tích được dữ liệu từ ống đo. Tình trạng này có thể diễn ra từ từ hoặc xuất hiện đột ngột sau nhiều năm sử dụng.

Tín hiệu nhấp nháy, chập chờn hoặc xuất hiện mã lỗi liên tục

Đồng hồ lưu lượng điện từ thường được trang bị hệ thống cảnh báo và mã lỗi hiển thị trên màn hình. Khi thiết bị liên tục báo lỗi, tín hiệu đo lúc có lúc không, hoặc nhảy số thất thường, đó là dấu hiệu cảm biến bên trong đang gặp vấn đề. Mã lỗi có thể liên quan đến điện cực, nguồn cấp, đường dây tín hiệu hoặc lỗi phần mềm. Việc mã lỗi xuất hiện nhiều lần là cảnh báo quan trọng cho thấy thiết bị cần kiểm tra sớm để tránh hỏng nặng.

Đồng hồ mất kết nối tín hiệu về tủ điều khiển hoặc PLC

Trong các hệ thống công nghiệp, tín hiệu từ đồng hồ điện từ thường được truyền về PLC, SCADA hoặc bộ điều khiển trung tâm. Khi đồng hồ không còn truyền giá trị lưu lượng hoặc tín hiệu 4–20mA, Modbus, Pulse bị mất, đây là dấu hiệu rõ ràng rằng thiết bị đã ngừng hoạt động một phần hoặc hoàn toàn. Có thể do đứt dây tín hiệu, lỗi module truyền thông hoặc cảm biến không xuất dữ liệu.

Đồng hồ hoạt động nhưng sai số quá lớn, kết quả đo không còn đáng tin cậy

Sai số vượt quá phạm vi cho phép, dữ liệu đo biến đổi bất thường hoặc chênh lệch lớn so với thực tế cũng là dấu hiệu đồng hồ đang trong tình trạng “hoạt động nhưng không hoạt động đúng”. Đây là giai đoạn thiết bị đã xuống cấp, điện cực bị oxi hóa hoặc nhiễu điện từ ảnh hưởng mạnh đến khả năng đo, dẫn đến thiết bị gần như không còn chức năng đo lường chính xác.

Nguyên nhân đồng hồ đo lưu lượng điện từ không hoạt động

Mất nguồn điện hoặc kết nối dây chưa đúng

Đồng hồ đo lưu lượng điện từ hoạt động hoàn toàn nhờ nguồn điện nuôi, vì vậy khi nguồn điện bị ngắt, điện áp không ổn định hoặc dây kết nối bị lỏng, thiết bị sẽ ngừng hoạt động. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất trong thực tế. Một số trường hợp, dây tín hiệu bị đảo cực hoặc bị đứt ngầm trong quá trình thi công khiến màn hình không hiển thị, cảm biến không đo được lưu lượng. Khi nguồn điện đầu vào không đạt yêu cầu của nhà sản xuất, hệ thống cũng không thể khởi động hoặc hoạt động chập chờn.

Cảm biến điện cực bị bám bẩn hoặc bị ăn mòn

Điện cực bên trong đồng hồ điện từ đóng vai trò đo điện áp cảm ứng để tính toán lưu lượng. Nếu nguồn nước chứa nhiều cặn, hóa chất hoặc chất rắn lơ lửng, điện cực có thể bị bám bẩn, oxi hóa hoặc ăn mòn theo thời gian. Khi lớp cặn phủ lên bề mặt điện cực, tín hiệu đo bị nhiễu hoặc suy yếu, dẫn đến kết quả sai lệch hoặc mất hẳn tín hiệu. Ở những hệ thống xử lý nước thải hoặc hóa chất mạnh, tình trạng ăn mòn điện cực xảy ra nhanh hơn, khiến đồng hồ mất khả năng đo.

Lót chống ăn mòn (liner) bị hư hại hoặc phồng rách

Lớp lót PTFE, cao su hoặc các loại vật liệu chuyên dụng bên trong ống đo có nhiệm vụ ngăn tiếp xúc giữa chất lỏng và thân đồng hồ. Khi lớp lót bị phồng, rách, bong tróc hoặc biến dạng, dòng chảy sẽ bị ảnh hưởng, gây nhiễu tín hiệu cảm biến. Tình trạng này thường xảy ra khi đồng hồ đo phải tiếp xúc với hóa chất đậm đặc, nhiệt độ cao hoặc áp lực thay đổi đột ngột. Một khi lớp lót không còn nguyên vẹn, đồng hồ sẽ không đo đúng hoặc ngừng hoạt động.

Không đủ đoạn ống thẳng trước và sau đồng hồ

Đồng hồ đo lưu lượng điện từ yêu cầu đoạn ống thẳng đủ dài trước và sau vị trí lắp đặt để đảm bảo dòng chảy ổn định. Khi không đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật, dòng nước sẽ bị xoáy, lệch hướng hoặc dao động mạnh, khiến cảm biến không bắt được tín hiệu chính xác. Trong nhiều trường hợp, dòng chảy rối quá mức còn khiến đồng hồ “đứng im” dù nước vẫn chảy. Đây là lỗi lắp đặt thường gặp khi thi công thiếu không gian hoặc bỏ qua hướng dẫn kỹ thuật.

Van đóng mở gây xung áp và ảnh hưởng đến tín hiệu đo

Một số hệ thống sử dụng van đóng mở nhanh, van bướm sai vị trí hoặc van bị kẹt làm cho áp lực nước thay đổi đột ngột. Khi xuất hiện xung áp, dòng nước bị rối loạn khiến đồng hồ điện từ không thể ổn định tín hiệu. Thậm chí, dòng chảy quá yếu hoặc bị gián đoạn cũng làm cảm biến không nhận diện được lưu lượng, dẫn đến tình trạng đồng hồ đứng yên.

Môi trường lắp đặt không phù hợp

Đồng hồ được lắp quá gần máy bơm, gần từ trường mạnh, hoặc trong môi trường rung lắc liên tục sẽ dễ bị nhiễu tín hiệu. Các cảm biến điện từ rất nhạy với rung chấn, từ trường và nhiễu điện, vì vậy nếu khu vực lắp đặt không phù hợp, đồng hồ có thể hoạt động chập chờn hoặc ngừng đo hoàn toàn. Ngoài ra, việc lắp ngoài trời không có hộp bảo vệ cũng có thể khiến hơi ẩm xâm nhập vào thân thiết bị, gây chập mạch.

Cách khắc phục đồng hồ đo lưu lượng điện từ không hoạt động hiệu quả

Kiểm tra nguồn điện và dây kết nối

Khi đồng hồ điện từ ngừng hoạt động, điều đầu tiên cần thực hiện là kiểm tra toàn bộ hệ thống cấp điện. Thiết bị có thể mất nguồn do dây điện bị đứt, lỏng cọc, chập mạch hoặc bộ nguồn bị hỏng. Việc kiểm tra nên thực hiện từ tủ điện đến đầu vào của đồng hồ để đảm bảo dòng điện được cung cấp đầy đủ và ổn định. Nếu phát hiện cáp bị oxy hóa hoặc rỉ sét, cần thay mới để đảm bảo tín hiệu không bị gián đoạn. Với các đồng hồ dùng nguồn 24VDC, cần kiểm tra cả bộ chuyển đổi nguồn để tránh tình trạng sụt áp gây lỗi.

Vệ sinh điện cực đo và thân ống

Trong nhiều trường hợp, đồng hồ không hoạt động do điện cực bị bám cặn hoặc lớp màng sinh học che phủ. Điều này khiến tín hiệu cảm ứng điện từ bị sai lệch hoặc mất hoàn toàn. Để khắc phục, người dùng cần tháo đồng hồ và vệ sinh điện cực bằng dung dịch tẩy rửa phù hợp, không sử dụng hóa chất quá mạnh để tránh ăn mòn bề mặt cảm biến. Đồng thời, thân ống ở vị trí lắp đồng hồ cũng cần được vệ sinh để đảm bảo dòng nước đi qua vùng đo ổn định và không nhiễu bẩn.

Kiểm tra điều kiện lắp đặt và hướng dòng chảy

Đồng hồ điện từ yêu cầu điều kiện lắp đặt nghiêm ngặt để đảm bảo hoạt động chính xác. Nếu thiết bị được lắp sai hướng dòng chảy, quá gần bơm, hoặc không đủ đoạn ống thẳng trước – sau, tín hiệu đo có thể bị nhiễu và khiến đồng hồ không hoạt động. Khi gặp lỗi này, cần kiểm tra lại hướng mũi tên trên thân đồng hồ, đo lại chiều dài đoạn ống thẳng và điều chỉnh vị trí lắp đặt theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Đôi khi, chỉ cần dịch chuyển đồng hồ ra xa bơm hoặc thay đổi vị trí lắp là có thể khắc phục hoàn toàn tình trạng lỗi.

Kiểm tra chất lượng chất lỏng đo

Đồng hồ điện từ chỉ hoạt động hiệu quả khi chất lỏng có độ dẫn điện phù hợp. Nếu nguồn nước quá tinh khiết, quá nhiều hóa chất, hoặc độ dẫn điện thấp hơn mức quy định, thiết bị sẽ không tạo được tín hiệu cảm ứng và dẫn đến ngừng hoạt động. Khi nghi ngờ nguyên nhân này, cần đo lại độ dẫn điện của chất lỏng và điều chỉnh môi trường đo cho phù hợp. Trong trường hợp chất lỏng không thể thay đổi độ dẫn điện, cần cân nhắc chuyển sang loại lưu lượng kế khác phù hợp hơn.

Khởi động lại thiết bị và hiệu chuẩn lại

Một số lỗi liên quan đến phần mềm hoặc bộ xử lý tín hiệu của đồng hồ có thể được khắc phục đơn giản bằng cách khởi động lại thiết bị. Sau khi khởi động, người dùng nên thực hiện hiệu chuẩn lại các thông số như zero point, hệ số K hoặc ngưỡng dòng chảy tối thiểu. Việc hiệu chuẩn đúng cách sẽ giúp đồng hồ hoạt động ổn định trở lại và loại bỏ các sai số do xung đột dữ liệu hoặc lỗi cấu hình.

Thay thế linh kiện hoặc đồng hồ khi hư hỏng nặng

Nếu đồng hồ đã hoạt động nhiều năm hoặc bị hỏng do cháy mạch, đứt cuộn dây, lỗi cảm biến nghiêm trọng, việc sửa chữa có thể không còn hiệu quả. Lúc này, thay thế linh kiện hoặc thay toàn bộ đồng hồ là giải pháp tối ưu để đảm bảo độ ổn định và chính xác khi vận hành. Một thiết bị mới sẽ giúp tiết kiệm thời gian bảo trì, đảm bảo độ tin cậy và tránh gián đoạn trong quá trình sản xuất hoặc quản lý nước.

Biện pháp phòng ngừa để đồng hồ điện từ hoạt động ổn định lâu dài

Lắp đặt đúng kỹ thuật ngay từ đầu
Chọn đúng loại đồng hồ theo chất lỏng
Thường xuyên vệ sinh điện cực
Kiểm tra chống nước và chống hơi ẩm cho transmitter
Kiểm định – hiệu chuẩn định kỳ

Việc thực hiện tốt các biện pháp này sẽ giúp đồng hồ hoạt động ổn định, tăng tuổi thọ và giảm tối đa chi phí sửa chữa hoặc thay mới.

Kết luận

Đồng hồ đo lưu lượng điện từ là thiết bị hiện đại, độ chính xác cao, nhưng vẫn có thể gặp các lỗi như không hiển thị, đứng số hoặc báo lỗi do nhiều nguyên nhân khác nhau như mất nguồn, ống không đầy nước, độ dẫn điện thấp, điện cực bám bẩn hoặc lắp đặt sai kỹ thuật. Việc nắm rõ các nguyên nhân và áp dụng đúng giải pháp sẽ giúp hệ thống vận hành ổn định, đảm bảo độ chính xác và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Để tránh sự cố, người dùng nên kiểm tra – bảo trì định kỳ và lắp đặt theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất.

Đọc thêm: Tuổi thọ của đồng hồ điện từ là bao lâu? Các yếu tố ảnh hưởng và cách kéo dài tuổi thọ